Fijne Feestdagen
Daar zit ik weer met mijn contactberoep, thuis aan mijn keukentafel. Voor de tweede keer geen werkvergunning. Met dank aan Corona.
Nou valt de tweede lockdown me vooralsnog mee. Deze periode had ik toch al vrij gepland, vanwege de Ruige Nachten…
Ruige Nachten
De twaalf Ruige Nachten waren voor onze voorouders Heilige Nachten. Tijdens deze dagen werd zo mogelijk niet gewerkt maar alleen gefeest, geschouwd en samen met de familie beleefd. Deze Ruige Nachten gingen altijd van nacht tot nacht. Van 24.00 uur op kerstavond, de ‘Moedernacht’, tot 24.00 uur op 25 december was de eerste Ruige Nacht. Oorspronkelijk was deze op 21 december: de langste nacht van het jaar. Volgens het Keltische Jaarwiel bevinden we ons dan in de nacht van het jaar. En is het de hele dag ‘nacht’.
Op drie Ruige Nachten (24 en 31 december en 5 januari) vindt de ‘Rauka omgang’ plaats, het roken van de huizen. Daar komt het woord ‘Rooknachten’ vandaan, door de rook in de kamers van de huizen. Soms werden Ruige Nachten ook Rook Nachten genoemd.
Geesten, virusinfecties en demonen
Met de rokende wierook en kruiden ging de heer of vrouw des huizes door alle kamers van het huis, door alle bijgebouwen, rond het huis of de boerderij en naar het vee in de schuur. Achter de voorganger met het rookvat loopt een tweede persoon die strooit met wijwater en gebeden prevelt. De zegen voor huis en haard wordt gevraagd en dat boze geesten, spoken en alle duivels en demonen verdreven zullen worden. Ook ziekenkamers rookte men vroeger uit met jeneverbessenhout om het risico van virusinfecties te verminderen.
Na het reinigen met rook werd het huis met water ‘verzegeld’, totdat de nachten voorbij waren en dus ook het gevaar van de dwalende boze geesten en demonen was geweken. De staldeur mocht in deze tijd niet worden geopend, waardoor vele werkzaamheden en dus ook het dagelijkse leven op een laag pitje kwam te staan. Er mocht geen graan worden gedorst, de was niet gedaan en niet spinnen, want dit bracht ongeluk en kon de boze geesten terugbrengen… Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat deze avonden geen wasgoed te drogen hangt, anders, volgens het oude geloof, sterft iemand in de familie of buurt. Deze gewoonte is zo ingeburgerd in sommige families dat tot op de dag van vandaag er niet gewassen wordt tijdens deze dagen, alleen voor zieken en babykleertjes.
Oude traditie, nieuwe naam
Lockdown is niets anders dan een moderne naam voor een eeuwenoude traditie. Laten we dan ook NU, net als toen onze voorouders in deze periode van het jaar, onze voordeuren dicht houden, dwalende geesten, coronavirussen en teveel bezoekers weren, onze kamers met kaarslicht verlichten en met sterretjes uitroken, en in plaats van naar Italië diep naar binnen afreizen.
Of zoals mijn goede vriend dominee Gremdaat zei: “Wij moeten dicht maar onze harten blijven open.”
Ik wens u fijne feestdagen, ruige nachten en een gezond en beter 2021!!
